بررسی مجازات سقط جنین
حقوق جزای ایران از سقط جنین هم مانند بسیاری از جرایم و موضوعات كیفری تعریفی بدست نداده است شاید جامعترین تعریف حقوقی آن «…. از بین بردن آگاهانه حیات جنین خارج كردن عمدی از رحم به منظوری غیر از توالد یا درآوردن جنین مرده باشد( ١) «… مقررات مربوط به سقط جنین عمدی در موارد ۶۲۲ ۶۲۳ ۶۲۴ قانون مجازات اسلامی( تعزیرات) و ۴۸۷ الی ۴۹۳ آن قانون در بخش دیات و در مواد ۷١۴ ۷١۵ ۷١۶ قانون تعزیرات ضمن مقررات قانون مربوط به جرایم و تخلفات ناشی از رانندگی آمده است.
در این مبحث سعی شده است تا مسایلی كه منحصرا به دخالت صاحبان حرفه پزشكی در سقط جنین مربوط میشود مورد بحث قرار گیرد و از توضیح در اطراف موضوعات غیر مربوط تا حد امكان پرهیز گردد و مطلب دیگر اینكه تشریح شان و فلسفه مجازات برای سقط جنین و دوام و بقا نسل و نیز تبیین مختصات و چگونگی هر یك از مقاطع بارداری به علما و متخصصین مربوط واگذار میشود و تنها به ذكر مسایل حقوقی و قضایی موضوع كه بتواند مورد استفاده جامعه محترم پزشكی باشد اكتفا گردد.
یكی از خصایص بزه سقط جنین این است كه مجازات آن برحسب اینكه جنین مربوط به كدام یك از دوران تكامل است متفاوت بوده و دارای مراتبی است بطوری كه دیه نطفه كه در رحم مادر مستقر شده و اولین گام در حصول كمال جنین است ۲۰ دینار( بند یك ماده ۴۸۷) و اسقاط جنینی كه روح در آن دمیده شده باشد ممكن است مستلزم قصاص باشد و دیگر اینكه مجازات سقط جنین به اعتبار مرتكب آن تفاوت دارد چنانچه اگر فراهم كننده وسیله سقط جنین یا مباشر آن از صاحبان حرف پزشكی باشد مجازات آن علاوه بر دیه مربوط به همان دوره جنینی دو تا ۵ سال حبس است در صورتی كه این مجازات در مورد اشخاص دیگر تا یكسال حبس است.
واقعیت این است که مجازات سقط جنین، از ادوار گذشته تاکنون، در همه جوامع بشری به دلایل یا بهانههای مختلف آشکار و نهان، توسط مادر، والدین، پزشکان و اشخاص فاقد صلاحیت، به صورت جنایی( عمدی )، ضربهای( شبه عمد و خطای محض) و درمانی( قانونی) انجام گرفته است و همیشه وجدان فردی و جمعی در مقابل بسیاری از سقط جنینها آزرده خاطر شده، آن را جنایت به بشریت و تجاوز به حق حیات دانسته است و همواره این سوال مطرح بوده که آیا سقط جنین مطلقا ممنوع است یا مطلقا جایز و مشروع در پاسخ به این سوال به ظاهر ساده، افراد و اقشار جامعه، بویژه فقها، حقوق دانان، متخصصان علوم پزشکی، جامعه شناسان و روا نشناسان، با توجه به شرایط حاکم و واقعیتهای اجتماعی، و متاثر از فضای حاکم بر عقاید و افکار خویش، و همچنین با عنایت به تعالیم انبیای الهی و کتب آسمانی، عقاید گوناگونی داشته و نظرات مختلفی ارایه داده اند.
تفاوت این دو دیدگاه در اینست که از دیگاه پزشک مبنا براساس سن حاملگی جنین است و از نظرگاه حقوقی قابلیت و یا عدم قابلیت حیات جنین میباشد حسب آمار، بیش از هشتاددرصدسقطها در ١۲ هفته اول دوران حاملگی رخ میدهد و از این پس میزان سقط به سرعت کاهش مییابد.
منبع : مقاله بررسی مجازات سقط جنین